ధారావాహికలు

కవికి కలిగిన వ్యక్తిగతానుభవాలను కవితలో వెలువరిస్తాడు. ఈ అనుభవాలన్నిటినీ కవి ఆత్మాశ్రయ కవితలుగా రూపొందిస్తాడు. కవిలో కలిగిన ప్రతి అనుభవాన్నీ కవి వ్యక్తపరచకపోవచ్చు. కవి వ్యక్తపరచిన అనుభూతిని పఠిత తన అనుభూతిగా మార్చుకుంటారు. స్వాత్మీకరణంలో సామాజికుడికి అనుభవయోగ్యమైన స్వీయానుభవాన్ని కవితలో కవి వ్యక్తీకరించటం, దాన్ని సామాజికుడు ఆత్మీకరించుకొని తాదాత్మ్యంతో అనుభవించటం జరుగుతుంది. అనుభూతి ప్రధానంగా ఏర్పడిన కవిత్వంలో వాడిన పదాలు అనుభూతికి మరో పేరుగా ఉంటాయి. ఆత్మగతమైన కవితలో ఈ పదాలకు అనుభూతులే చిహ్నాలు. అనుభవాలని అనుభూతులుగా మార్చుకొన్నప్పుడు కవికి సమగ్రదార్శనికత ఏర్పడుతుంది. సమగ్ర దార్శనికత వల్ల కవి పఠితకు సమగ్రానుభూతిని అందించగలడు. ఈ సమగ్రానుభూతి కవిలో ఏ విధంగా కళానుభూతిగా మారుతుందో వారి మాటల్లోనే చూద్దాం. “సచేతనంగా, సబుద్ధికంగా, సంకల్పసహితంగా జీవితాన్ని ఆచమనం చెయ్యడం అనుభూతిని కళగా అభ్యసించటం

అప్పుడు కార్త్యవీరుడి మంత్రులు 'ముందు మాతో యుద్ధం చేయండి' అని రావణుడి మంత్రులను కోరారు. రావణుడి మంత్రులు కోపంతో వాళ్ళను చంపివేశారు. అప్పుడు కార్త్యవీరుడి సేనాపరివారంలో గొప్ప గగ్గోలు పుట్టింది. సంక్షోభం బయలు దేరింది. కొందరు పరిచారకులు వెళ్ళి నదిలో ఉన్న కార్త్య వీరుడికి ఈ సంగతి విన్నవించారు. కార్త్యవీరుడప్పుడు మహాకోపోద్రిక్తుడైనాడు. తనతో జలక్రీడలాడుతున్న సుందరీమణులకు అభయం పలికి ఆయన గొప్ప గద ధరించి గట్టుమీదికి వచ్చాడు. ముందుగా అతడు రావణుడి మంత్రి అయిన ప్రహస్తుడితో తలపడ్డాడు. వాళ్ళిద్దరి మధ్యా పోరు భీకరంగా సాగింది. తన గదతో బలంగా ప్రహస్తుణ్ణి ప్రహరించాడు కార్త్యవీర్యార్జునుడు.. రావణుడి మంత్రి తలపగిలి కిందపడి పోయినాడు. తరువాత తక్కిన మంత్రులు కార్త్యవీర్యార్జునుణ్ణి ఎదుర్కొన్నారు. వాళ్ళను అవలీలగా పరాజితుల్ని చేసి రావణుణ్ణి బంధించి మాహిష్మతీ నగరం తీసుకొని పోయినాడు కార్త్యవీరార్జునుడు. నగరమంతా తమ

కవికి కలిగిన వ్యక్తిగతానుభవాలను కవితలో వెలువరిస్తాడు. ఈ అనుభవాలన్నిటినీ కవి ఆత్మాశ్రయ కవితలుగా రూపొందిస్తాడు. కవిలో కలిగిన ప్రతి అనుభవాన్నీ కవి వ్యక్తపరచకపోవచ్చు. కవి వ్యక్తపరచిన అనుభూతిని పఠిత తన అనుభూతిగా మార్చుకుంటారు. స్వాత్మీకరణంలో సామాజికుడికి అనుభవయోగ్యమైన స్వీయానుభవాన్ని కవితలో కవి వ్యక్తీకరించటం, దాన్ని సామాజికుడు ఆత్మీకరించుకొని తాదాత్మ్యంతో అనుభవించటం జరుగుతుంది. అనుభూతి ప్రధానంగా ఏర్పడిన కవిత్వంలో వాడిన పదాలు అనుభూతికి మరో పేరుగా ఉంటాయి. ఆత్మగతమైన కవితలో ఈ పదాలకు అనుభూతులే చిహ్నాలు. అనుభవాలని అనుభూతులుగా మార్చుకొన్నప్పుడు కవికి సమగ్రదార్శనికత ఏర్పడుతుంది. సమగ్ర దార్శనికత వల్ల కవి పఠితకు సమగ్రానుభూతిని అందించగలడు. ఈ సమగ్రానుభూతి కవిలో ఏ విధంగా కళానుభూతిగా మారుతుందో వారి మాటల్లోనే చూద్దాం. “సచేతనంగా, సబుద్ధికంగా, సంకల్పసహితంగా జీవితాన్ని ఆచమనం చెయ్యడం అనుభూతిని కళగా అభ్యసించటం

సత్యం మందపాటి చెబుతున్న తాబేలు - కుందేలు “అర్జునా! వాళ నీకొక మంచి కథ చెబుతాను” అన్నాడు కృష్ణ. “అదేమిటి బావా, ఇప్పుడు కథలెందుకు. ఇంతకు ముందు చెప్పినట్టుగా కాస్త మంచి విషయాలు చెప్పి, నా ఉద్యోగంలో పనికొచ్చేటట్టుగా చేయి” అన్నాడు అర్జున్. నవ్వాడు కృష్ణ. “నీ ఉద్యోగ విజయాల్లో ఉపయోగపడే కథేనయ్యా. ఇది నేనొకసారి ఒక ప్రాజెక్ట్ మానేజ్మెంట్ సెమినారుకి వెడితే, అక్కడ చెప్పారు. ఇదే కథ ఇంకోరకంగా చిన్నప్పుడే పంచతంత్రంలో కూడా చదివాననుకో. విను మరి” అన్నాడు కృష్ణ. “అయితే చెప్పు మరి” అన్నాడు అర్జున్ సర్దుకుని కూర్చుంటూ. కృష్ణ చెప్పటం మొదలు పెట్టాడు. “అనగా అనగా ఒక తాబేలు. ఒక కుందేలు. ఆ రెండూ ఒక రోజు, ఊరికే కూర్చుంటే ఊరా పేరా అని, పోటీ పడ్డాయి, మనం ఇద్దరం పరుగెడితే ఎవరు గెలుస్తారూ అని. సరే ఎలాగూ అనుకున్నాం కదా ఇక ఆలస్యమెందుకు పరుగెడితే పోలా అని, అవి పరుగెత్తటం మొదలుపెట్టాయి. కుందేలు, ఎలాగైనా మరి కుందేలు క

సత్యం మందపాటి చెబుతున్న గణాధిపత్యం! “మన ఈనాటి ప్రహసనం, ఒక జోకుతో మొదలుపెడతాను. ఇది నువ్వు వినే వుంటావు. జోకంటే నా జోకు కాదు. తెలుగు హాస్య ప్రియునందరికీ గురువుగారు ముళ్ళపూడి వెంకటరమణ గారిది” అన్నాడు కృష్ణ. అర్జున్ సర్దుకు కూర్చుని, “చెప్పు బావా, నాకు ముళ్ళపూడిగారి జోకులంటే ప్రాణం” అన్నాడు. “ఒక పల్లెలో రెడ్డిగారి పార్టీకీ, నాయుడుగారి పార్టీకీ పెద్ద పోట్లాట జరుగుతున్నదిట. పోట్లాట అంటే నోటి దురద తీర్చుకునే నోట్లాట కాదు. రెండు పార్టీల వాళ్ళూ ఆవకాయ పెట్టుకునే కత్తులతో, చకచకా ఒకళ్ళనొకళ్ళు నరికేసుకుంటుంటే, వాళ్ళ తలకాయలు నరికిన పుచ్చకాయ ముక్కల్లాగా ఎగిరి పడుతున్నాయిట. ఆడవాళ్ళూ, పిల్లలూ భయంతో ఇంట్లోనించీ బయటికి రావటం లేదు. కానీ అక్కడ రచ్చబండ దగ్గర ఒకాయన మాత్రం, తాపీగా చుట్ట త్రాగుతూ, ఆకాశంలోకి చూస్తూ, కాలు మీద కాలు వేసుకుని పడుకుని వున్నాడుట. వాళ్ళు ఎంత కొట్టుకుంటున్నా, ఆయన దగ్గరికి వచ్చేసరికీ

సంభ్రాంతులై మెచ్చుకున్నారు అగస్త్యముని కథనాన్ని. ‘ఇప్పుడు నాకంతా జ్ఞాపకం వస్తున్నది. రాక్షసుల వృత్తాంతం నాకిదివరకు తెలిసిందే కదా!’ అని విభీషణుడు విస్మయం ప్రకటించాడు. అగస్త్య మహర్షి 'రఘురామా! అట్లా రాక్షసులు ఒకనాడు వీరవిహారం చేశారు' అని రావణాదులను గూర్చి ప్రస్తావించాడు. శ్రీరాముడు ఆశ్చర్యపడి 'భూలోకంలో ఎవరూ రావణుని పరాభవించ లేదా?’ అని అడిగాడు. ‘అది కూడా చెపుతాను విను' అని అగస్త్యమహాముని చిరునవ్వు చిందించాడు. రావణుడు ఒకసారి కార్తవీర్యార్జునుడు పరిపాలించే మాహిష్మతీపురానికి వెళ్ళాడు తన జయశీలతను నిరూపించుకోవడానికి. అప్పుడు కార్తవీర్యార్జునుడు సుదతులతో జలవిహారేచ్చతో నర్మదా నదికి వెళ్ళాడు. నగరంలో లేడు. అప్పుడు రావణుడు ప్రగల్భంగా 'నేను మీ రాజుతో యుద్ధం చేయటానికి వచ్చాను. పోయి నా యుద్ధ ఆహ్వానాన్ని తెలపండి' అని మంత్రులను సమీపించి కోరాడు. వాళ్ళు 'మా రాజు నగరంలో లేడు' అని చెప్పారు. మాహిష్మతీ నగరంలో ప

అరవింద ఆధ్యాత్మిక మానవతావాదం అధర్మమార్గం నుండి ధర్మమార్గం వైపుకు, లౌకికస్థితి నుండి అలౌకికస్థితికి మళ్ళిస్తుంది. ఈ స్థితిలో మానవుడు పరిపూర్ణ జ్ఞానాన్ని పొందుతాడు. ఈ సమగ్ర పరిపూర్ణతకి మానవుడే ఆధారం. భౌతిక పదార్థాలతో ఆధ్యాత్మిక సత్తను సందర్శించి, లౌకిక జీవితంలో ఆముష్మిక చింతనకు స్థానమేర్పరచి, పారమార్థిక సత్తలో భౌతిక అంశాలను ప్రతిష్టించి భౌతికతకు - ఆధి భౌతికతకు మధ్య, లౌకిక - ఆముష్మిక జీవితాలకు మధ్య అఘాధాన్ని పూరించిన ఘనత అరవిందునిదే. ఆధ్యాత్మిక చింతన ద్వారా మానవత్వపు విలువలను నేడు పరిరక్షిస్తున్న విశ్వవ్యక్తి సత్యసాయి. మానవుడిలో ఉన్న పశుత్వం నశిస్తేనే మానవత్వం వృద్ధి పొందుతుంది. మానవుడు నిరహంకారిగా ఉండాలి. మనిషిలోని సహజ గుణమైన మానవత్వం పోషింపబడటమే కాదు దాన్ని వికసింప చేయమంటారు సత్యసాయి. మానవత్వాన్ని పవిత్రమైన విద్యగా, పవిత్రమైన దివ్యత్వంగా, పవిత్రమైన తపస్సుగా భావించారు, భావించమంటారు. లౌకిక జ

ఇంద్రుడితో రావణుడి యుద్ధం మేఘనాధుడు ఆగ్రహావేశంతో సింహనాదం చేసి రాక్షస సైన్యానికి ఉత్సాహం కలిగించాడు. దావాగ్నిలా విజృంభించాడు. ఇంద్రుడు తన కుమారుడైన జయంతుణ్ణి మేఘనాధుడిపై యుద్ధం చేయటానికి పంపాడు. మేఘనాధ, జయంతుల పోరు అరవీరభయంకరంగా మహాతీవ్రంగా జరిగింది. శతసహస్ర సంఖ్యో అస్త్రశస్త్రాలు పరస్పరం గుప్పించుకున్నారు వాళ్ళు. మేఘనాధుడి మాయా ప్రయోగం దేవతలకు భరించరానిదై పోయింది. అస్త్రశాస్త్రాలతో చీకటి ఆవరించింది. యుద్ధభూమిలో ఎవరు ఎవరో తెలియక దేవతలు దేవతలను, రాక్షసులు రాక్షసులను చంపుకున్నారు, మోదుకున్నారు. జయంతుడి మాతామహుడు పులోముడు జయంతుణ్ణి తీసుకొని వెళ్లి సముద్రంలో దాచాడు. జయంతుడు కనపడక దేవరలు విచారంతో ఉండగా మేఘనాధుడు మరింత రెచ్చిపోయి శత్రుసంహారం చేశాడు. ఇక ఇంద్రుడే స్వయంగా యుద్ధరంగాన నిలిచాడు. ఆయన సారథిగా మాతలి ఒడుపుగా యుద్ధంతో ఇంద్రుడికి సారథ్యం చేశాడు. దేవతలంతా ఉల్లసిల్లారు. అయితే దేవతలకు కొన్న

మనిషి అవసరాలను దృష్టిలో ఉంచుకొని అబ్రహం మాస్లో (Abraham Maslow) ప్రతిపాదించిన సిద్ధాంతమే ఆత్మ ప్రస్థాపన సిద్ధాంతం (Self-actualization). మనిషి కనీసావసరస్థాయి నుంచి ఉత్తమస్థాయి వరకు తీసుకుని వెళ్లేదే ఈ ఆత్మ ప్రస్థాపన సిద్ధాంతం. పంచకోశాలైన అన్నమయకోశం నుండి ఆనందమయకోశం వరకు మనిషి అనుభూతి ఏవిధంగా ఉత్తమస్థాయి దాకా అంచెలంచెలుగా సాగిందో దాదాపు ఆ విధంగానే ఈ సిద్ధాంతం సాగింది. Self-actualization ↑ Esteem Needs ↑ Belongingness and Love needs ↑ Safety Needs ↑ Physiological Needs శారీరక అవసరాలు (Physiological Needs) – ఆహారం, నీరు, సెక్స్ ,ఓడలైన వాటిని శారీరక అవసరాలుగా గురించాడు. భద్రత, స్థిరత్వం, క్రమబద్ధం మొదలైనవి రక్షణావసరాలు (Safety Needs). ఆదరణ, కలయిక, తదాత్మ్యీకరణం మొదలైనవి ప్రేమకు సంబంధించిన అవసరాలు (Belonging and Love Needs). ఖ్యాతి, జయం, ఆత్మగౌరవం మొదలైనవి గౌరవ అవసరాలు (Esteem Needs

సత్యం మందపాటి చెబుతున్న అడగందే అమ్మయినా పెట్టదు! రుక్మిణి అన్నగారిని చూడటానికి చికాగో వెళ్ళిందేమో కృష్ణ, అర్జున్ అక్కడే ఒక మెక్సికన్ రెష్టారెంట్లో భోజనం చేసి, మౌంట్ బనేల్ కొండ ఎక్కి, పైన కూర్చున్నారు. ఆస్టిన్ నగరంలో ప్రకృతికి వన్నె తెచ్చే ఎన్నో అందమైన ప్రదేశాలు వున్నాయి. వాటిల్లో మౌంట్ బనేల్ ఒకటి. ఆ కొండ మీద నించీ చూస్తుంటే పక్కనే వున్న నది, అక్కడ నీళ్ళల్లో తిరుగుతున్న చిన్నా పెద్దా బోట్లు, నీళ్ళలో స్కీయింగ్ చేస్తున్న వాళ్ళూ, ఎన్నో రకరకాల పచ్చని చెట్ల మధ్య రంగురంగుల పూల చెట్లూ, దూరంగా పెద్ద పెద్ద భవనాలు.. ఆస్టిన్ నగరం ఎంతో సుందరంగా వుంది. “అర్జున్, ఎలా వుంది నీ ఉద్యోగ పర్వం. ఇప్పటికి ఆరు నెలలు దాటింది కదూ..” అడిగాడు కృష్ణ. “అవును బావా.. నువ్వు చెబుతున్నవన్నీ నేను కళ్ళారా మా ఆఫీసులో చూస్తున్నాను. ముందుగానే నీతో మాట్లాడి అవన్నీ తెలుసుకోవటం వల్ల, నాకు అవన్నీ కొత్తగా అనిపించటం లేదు. అంతేక