Author: Sujanaranjani

పందిరి నీడ

కథా భారతి
- వదలి రాధాకృష్ణ ‘తాతయ్యా! మనకు గుడి ఎంత దూరం! ఈ రోజు కోటిసోమవారం కదా గుడికి వెళ్ళి దర్శనం చేసుకు వద్దామని.’ భానుమూర్తి మాట్లాడలేదు. ‘అదే తాతయ్యా! శివయ్య గుడి అయితే మరీ మంచిది.’ ‘ఇవన్నీ ఎవరు చెప్పారే నీకు. అసలు మీ ఊరిలో శివాలయం ఉన్నదా!’ ‘లేకేమి. కాకపోతే మాకు ఓ పది కిలోమీటర్లు దూరం ఉంటుంది. డాడీ ప్రతిసారీ కార్లో తీసుకెళతారు. ‘మీ డాడీకి నిన్ను కారులో గుడికి తీసుకెళ్లే అంత తీరిక ఉందా’ ‘ఉండకపోవడమేమిటి. తీసుకెళ్లకపోతే ఈ సంగీత ఊరుకుంటుందా ఏమిటి!’ అయినా ఎందుకలా అడుగుతున్నావ్. ‘లేదమ్మాయ్! ఐదు సంవత్సరాలు గడిచిపోయినా స్వంతదేశానికి వచ్చే తీరిక లేని మీ డాడీకి నిన్ను పది కిలోమీటర్లు తీసుకెళ్లే తీరిక దొరుకుతోందా అని.’ ‘దట్స్ ఐయామ్ సంగీత’ గలగలా నవ్వేసింది. భానుమూర్తి మాట్లాడలేదు. ‘సర్లే చెప్పు తాతయ్యా! ఈ కోటిసోమవారం రోజున శివాలయానికి వెళ్ళి దీపారాధన చేసి రావాలని!!’ ‘ఈ ఊరిలో శివాలయం లేదు. మన ప

ఊరేగింపు

కథా భారతి
-G.S.S. కళ్యాణి. అది సీతారామపాలెం అనే కుగ్రామం. సాయంత్రంవేళ ఇరుగు పొరుగు కబుర్లు చెప్పుకుంటూ ఉంటే ఎనభైయేళ్ల దేవమ్మ తమ ఇంటి అరుగుపైన కూర్చుని వారి మాటలను ఆసక్తిగా వింటోంది. "ఇది విన్నావా సుభద్రా? మన ఊరి చివర కొండపైనున్న రాములవారి గుడిలో ఈ ఏడు శ్రీ రామనవమి ఉత్సవం ఘనంగా చేస్తున్నారట! ", సుభద్రతో అంది విమల. "ఎందుకు వినలేదూ? రేపు మొదలుపెట్టి మూడు రోజులు వరుసగా ఉత్సవాలు చేస్తున్నారటగా! మూడోరోజు రాములవారిని, సీతమ్మను మన ఊళ్లోని అన్ని వీధులలో ఊరేగిస్తారుట కూడా!", అంది సుభద్ర. "అయితే సుభద్రా! మన వీధికి కూడా రాముడు వస్తాడా?", కుతూహలంగా అడిగింది దేవమ్మ. "ఓ! వస్తాడట అవ్వా! మన ఊళ్లోని అన్ని వీధులూ రాములవారిని తిప్పుతారట! ", దేవమ్మకు చెప్పింది సుభద్ర. ఆ మాట విన్న దేవమ్మ మనసు ఒక్కసారిగా ఆనందంతో పులకించిపోవడంతో ఆమె భక్తిగా రాముడిని తన మనసులో స్మరించుకుంటూ చేతులు జోడించి నమస్కరించుకుంది.

పెయ్యేటి శ్రీదేవి గారి కధ

కథా భారతి
శ్రీమతి పెయ్యేటి శ్రీదేవి ప్రముఖ రచయిత్రి , కార్టూనిస్ట్ , గాయని శ్రీమతి పెయ్యేటి శ్రీదేవి గారు( 68 సం.లు) ఫిబ్రవరి 21వతేదీ ,2021న గుండెపోటు తో హఠాన్మరణానికి గురికావటం వారి కుటుంబ సభ్యులను మాత్రమే కాదు మిత్రులను , బంధువులను ,సాహితీ మిత్రులను అందరినీ కూడా విచారసాగరంలో ముంచివేసినది. వారి శ్రీవారు పెయ్యేటి రంగారావు గారు స్టేట్ బ్యాంక్ లో ఆఫీసర్ గా చేసి రిటైరయ్యారు. వారుకూడా కధా రచయిత, ప్రముఖ రంగస్థల నటులు , పాటల రచయిత. వారు రాసిన పాటలు శ్రీదేవిగారు స్వయంగా రాగాలు కట్టి పాడుతుంటారు. వీరి పెద్ద కుమార్తె విజయ మాధవి గొల్లపూడి ఆస్ట్రేలియా లో ప్రభుత్వరంగసంస్థలో ఉద్యోగం చేస్తూ తెలుగు వన్.రేడియో టోరీలో కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు. చిన్న కుమార్తె కాంతి కలిగొట్ల అమెరికాలో ఉద్యోగం చేస్తున్నారు. పశ్చిమగోదావరి జిల్లాలోని నర్సాపురం వీరి స్వంత ఊరు. సందేశాత్మకమైన కధలు, హాస్యకధలు చాలారాశారు శ్రీదేవిగారు. క

వీక్షణం సాహితీ గవాక్షం-103 వ సమావేశం

వీక్షణం
వీక్షణం సాహితీ గవాక్షం-103 వ సమావేశం -వరూధిని వీక్షణం-103 వ సమావేశం అంతర్జాల సమావేశంగా, అత్యంత ఆసక్తిదాయకంగా మార్చి 14, 2021 న జరిగింది. ఈ సమావేశంలో ముందుగా శ్రీ,మతి గునుపూడి అపర్ణ "కృతి, భాషాకృతి, భావనాకృతి, శ్రవ్యాకృతి " అనే అంశం మీద ప్రసంగించారు. త్యాగరాజు, ముత్తుస్వామి దీక్షితులు, భక్త రామదాసు మొ.న వాగ్గేయకారులు రచించిన అనేక కీర్తనల్ని అపర్ణ గారు సోదాహరణంగా ప్రస్తుతించారు. కర్ణాటక సంగీత కృతుల్లో ఉన్న సంగీత సాహిత్య విశేషాల గురించి వివరిస్తూ, కీర్తనల్ని రాగయుక్తంగా ఆలపిస్తూ దాదాపు గంటసేపు ప్రసంగించి సభికుల్ని మంత్రముగ్ధుల్ని చేసేరు. ముందుగా ముత్తుస్వామి దీక్షితుల కృతిలో "గురుగుహ మాతుల కాంతాం లలితాం" అంటూ లక్ష్మీ దేవిని సంబోధించడం వెనుక అర్థాన్ని వివరించారు. త్యాగరాజ కృతుల్లో "మా జానకి చెట్టాపట్టగ మహారాజువైతివి", "బ్రోవభారమా" మొ.న వాటి అర్థ వివరణ చేస్తూ భాషలోని భావానికి సరిపడా మంద్ర

పోయెట్రీ

కవితా స్రవంతి
తపస్సమీరం..! -శైలజామిత్ర తారను అనుసరించి చదరంగ వ్యూహంలో గగన తలంపై చందమామ బరువుగా ఇరుక్కుంది ఒకవైపు ఆహ్వానం.. మరోవైపు వీడ్కోలు! ఒక ఇంటి నుండి మరో ఇంటికి చేరినట్లు.. ప్రయాణం ఏదయినా రాత్రే కళ్ళు విప్పుతుంది యానం ఎక్కడికైనా అందరితో మాట్లాడుతుంది చిరుగాలికి తల  పంకిస్తూ పాదు గుండెలోంచి ముళ్ళమధ్య నుండి తీయని గులాబీ దర్శనమిస్తుంది.. ఆకలి పులి అవకాశానికై ఎదురుచూసినట్లు ఇంటి ముందు బిక్షగాని స్వరం సైతం చరిత్రను సృష్టిస్తుంది . బిడ్డను చంకనెత్తుకుని వచ్చే దారిలో అమ్మ కనే కలల దృశ్యం రాబోయే సూర్యోదయానికి ముచ్చెమటు పట్టిస్తుంది.. గాయం మానిపోయి దాని స్థానంలో మరో గాయం చేరినట్లు మనిషి కళ్ళకు ముఖాన్నీ వర్ణచిత్రాలై కనిపిస్తాయి మాసిన దుస్తుతో కూర్చున్న విరామ సమయం గెలుపు  నుండి ఓటమి దాకా  సంశయాల్ని నింపుతుంది.. చినిగిపోతుందని వస్త్రం, పగిలిపోతుందని కుండ నలిగిపోతుందని గుండెను వాడటం

మెరిసే అక్షరాలు

-జ్వలిత 'ద హౌస్ ఆఫ్ స్పిరిట్స్' నవలా పరిచయం (ప్రపంచ సాహిత్యంలో చదవదగిన నవలలు) ద హౌస్ ఆఫ్ ది స్పిరిట్ అనే నవల 1982లో ఇసాబెల్ అలెండా అని ఒక జర్నలిస్ట్ మరియు టెలివిజన్ హోస్ట్ అయిన మహిళ యొక్క రచన. ఆమె చైనా నుండి రాజకీయ బహిష్కృతురాలు. 1981 జనవరి 8 వ తేదీన వెనిజులాలో కూర్చొని దాదాపు వంద సంవత్సరాల వృద్ధుడైన తన తాతకు లేఖ రాయడం ప్రారంభించింది. అందులో ఆమె తన వర్తమానానికి తన కుటుంబం యొక్క గతానికి మధ్య ఉన్న దూరాన్ని అవగాహన కల్పించే ప్రయత్నం చేసింది. తన చిన్నతనంలో విన్న ఒక పిట్ట కథతో నవల మొదలవుతుంది. రోజా అనే ఒక స్త్రీ తన గురించి చెప్పినట్టుగా. రోజా పొరపాటున విషపూరితమైనట్టు రాసింది. 'పోస్ట్ చేయని ఉత్తరాలు' అనే నవల చేతి ప్రతి " the house of the spirit"గా మారి ఒక ఉత్తమ నవలగా రూపుదిద్దుకున్నది. ఒక స్త్రీ యొక్క మూడు తరాలకు సంబంధించిన వ్యక్తిగత విషయాలను గురించి స్పష్టంగా చిత్రించింది రచయిత

సాహితీవేత్తలు

సాహిత్య అకాడమీ గ్రహీతలకు అభినందనలు ఎన్నో ఏళ్ళ కృషి, దీక్ష, పట్టుదల తో సాగుతున్న కవి లేదా రచయిత ఎవరైనా ఒక్క సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు రావడంతో ఒక్కసారిగా సేదదీరుతారు. అంటే సాహిత్యం లో తమకంటూ ఒక పేజీ ఉంటుందని ఎవరికైనా ఆనందం కలుగుతుంది. ప్రస్తుతం కవిగా సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు అందుకున్న దిగంబర కవి నిఖిలేశ్వర్ గారు అసలు పేరు కుంభం యాదవరెడ్డి. తెలుగులో నిఖిలేశ్వర్ రచించిన అగ్నిశ్వాస కవిత్వానికి ఈ అవార్డు ఇచ్చారు. వీరు కవి గానే కాకుండా అనువాదకుడిగా, కథకునిగా విమర్శకునిగా ప్రజాదృక్పథం గల రచనలను చేశారు. 1956 నుండి 1964 వరకు తన అసలు పేరు మీదే వివిధ రచనలు చేశారు. 1965 నుండి తన కలం పేరుని నిఖిలేశ్వర్‌ గా మార్చుకొని, దిగంబర విప్లవ కవిగా సాహితీ ప్రపంచం లో విరజిల్లారు.దిగంబర కవులలో ఒకరిగా, 1965 నుండి 1970 వరకు మూడు సంపుటాల దిగంబర కవిత్వమును ప్రచురించారు. నిఖిలేశ్వర్ విప్లవ కవిత్వోద్యమంలో కూడా ప్రధానమైన కవి.

ఆత్మకథ

కథా భారతి
-Sahitya Academy Awardee P. Sathyavathy ఒక లింగమార్పిడి యొక్క ఆత్మకథ - తమిళ పుస్తకాన్ని అనువదించినందుకు ఆంధ్రప్రదేశ్ పి సత్యవతి అనువాద విభాగంలో కేంద్ర సాహిత్య అకాడమీ అవార్డును అందుకున్నారు.సత్యవతి కథల్లో అనసవరమైన పాత్రలు, సంఘటనలు, వర్ణనలు వుండవు. శైలీ వ్యామోహంగానీ, వర్ణనా చాలప్యం గానీ ఆమెకు లేవు. ఒకటి రెండు చోట్ల తళుక్కుమన్నా అది హద్దులు దాటలేదు. సత్యవతి శైలిలో భావం (సెన్స్‌), భావోద్రేకం (ఫీలింగ్‌), కంఠస్వరం (టోన్‌), ఉద్దేశం (ఇన్‌టెన్షన్‌) స్పష్టంగా వుండవలసిన మోతాదులో వుంటాయి. అందులో కవిత్వం బరువుకాని, భాష బరువుకాని, వాక్య నిర్మాణపు బరువుకాని వుండవు. సత్యవతి కథలు 'నిశ్చల నిశ్చితాలను' ఆదర్శీకరించవు. కుహనా ఆదర్శాలాను ప్రతిపాదించవు. సమాజ పరిణామశీలతను తిరస్కరించవు. జీవిత సమస్యను పరిణామం నుంచి వేరు చేసి చూడవు. స్త్రీ కళ్ళలోకి చూడగల సాహసంలేక మనం తప్పించుకు తిరుగుతున్న ప్రశ్నల్ని ఈ కథలు మనం నడు

రెండు మాటలు

కథా భారతి
-తమిరిశ జానకి రచయిత్రి శ్రీమతి పెయ్యేటి శ్రీదేవిగారి గురించి రెండు మాటలు కధా రచయిత్రి , కార్టూనిస్ట్ , గాయని, మంచి మనిషి శ్రీమతి పెయ్యేటి శ్రీదేవి గారు ఫిబ్రవరి , 2021 వ తేదీన గుండెపోటుతో హఠాన్మరణానికి గురి కావటం వారి కుటుంబసభ్యులను మాత్రమే కాదు బంధువులను , మిత్రులను , సాహితీమిత్రులను అందరినీ విచారసాగరంలో ముంచివేసింది. ఆమె శ్రీవారు శ్రీ పెయ్యేటి రంగారావుగారు బ్యాంక్ లో ఆఫీసర్ గా చేసి రిటైర్ అయ్యారు. వారి గురించి ప్రస్థావన ఎందుకంటే ఆయన కూడా రచయిత, ప్రముఖ రంగస్ధల నటులు, పాటల రచయిత, అంతర్జాలంలో అచ్చంగాతెలుగు గ్రూప్ కి , భగవద్గీత గ్రూప్ కి అడ్మిన్ గా ఉన్నారు. శ్రీదేవి గారు రచించిన ఎన్నో సందేశాత్మకమైన కధలు, హాస్య కధలు, నాటికలు వివిధ పత్రికల్లో ప్రచురించబడ్డాయి. ఎన్నో పురస్కారాలు, బహుమతులు పొందారు, సి.పి.బ్రౌన్ కధలపోటీలో కూడా బహుమతి పొందారు. ఈ దంపతుల పెద్ద కుమార్తె విజయమాధవి గొల్లపూడి ఆస్ట

పద్యం – హృద్యం

నిర్వహణ : పుల్లెల శ్యామసుందర్ ఈ క్రింది "ప్రశ్న"కు పద్యరూపములో జవాబు పంపాలి. మీ జవాబులు విద్యుల్లేఖ ద్వారా (e-mail : padyam_hrdyam@yahoo.com) మాకు 20వ తారీఖు లోపల పంపించండి. ఉత్తమ పూరణలను తరువాయి సంచికలో ప్రచురిస్తాము. ఈ శీర్షికలో ప్రచురించడానికి పాఠకులనుండి పూరణలు మాత్రమే కాకుండా ప్రశ్నలను కూడా ఆహ్వానిస్తున్నాము. ప్రశ్నలు వీలున్నంతలో తేట తెలుగులో ఉండి, సమకాలీనములైతే బాగుంటుందని మా అభిప్రాయము. ఈ మాసం ప్రశ్న: (న్యస్తాక్షరి) 'శివరాత్రి' అనే నాలుగు అక్షరములు నాలుగు పాదములలో మొదటి అక్షరముగా వచ్చునటుల మీకు నచ్చిన ఛందస్సులో శివుని స్తుతిస్తూ పద్యము వ్రాయవలెను. ఇంతకు ముందు యిచ్చిన ప్రశ్న: వాక్సీనులు వాడకున్న వైరస్ దొలగున్ ఈ ప్రశ్నకు పూరణలు మాకు అందిన క్రమములో యిలా వున్నాయి. ఎం.వి.యస్.రంగనాథం, హైదరాబాద్ (1)కం. దీక్షగ డెబ్బది శాతము వాక్సిను వాడు జనులుండ, వగవగ నేలా! ఆక్షేపణగా నితర