Author: Sujanaranjani
ఆధునిక కవిత్వంలో అనుభూతివాదం ఏప్రిల్ 2020
''మగవాళ్ళకి చాటుగానూ
ఆడవాళ్ళకి పబ్లిగ్గాను
రుచించని మాట చెప్పనా
మగకీ ఆడకీ
శీలాన్ని ఆస్తినీ
సమంగా వర్తింపించండి
కాగితాల మీదా వేదికల మీదా కాదు
నిజంగా సమంగా వర్తింపించండి''.
స్త్రీ పురుషుల మధ్య సమానత్వాన్ని మాటల్లోనూ, కాగితాల్ల్లోనూ కాకుండా ఆచరణలో చూపించమని
రేవతీదేవిగారు సమాజాన్ని అర్థిస్తున్నారు. అంతేకాదు, కేవలం స్త్రీ పురుషుల మధ్య ఆస్తిలోనే కాక ,
శీలంలోనూ సమానత్వాని కావాలని ఆంకాంక్షించారు. సమాజానికి ఇద్దరూ భాగ స్వాములే కాబట్టి ఇద్దరికీ
సమాన న్యాయం జరగాలని కోరుకుంటున్నారు. సమాజంలో ఉన్న పురుషాధిక్యాని గుర్తించి, తన కవిత్వం
ద్వారా సమాజానికి అందించటానికి ప్రయత్నించారు . సమానమైన న్యాయం లేనందున
స్త్రీ మగవాడి చేతిలో ఆటబొమ్మగా మారవలసి వస్తోందని ఈవిడ ఆవేదన.
''పురుషుడికి
అపారమైన
శక్తి సామర్థ్యాలున్నాయి
అందచందాలు ఉన్నాయి
తెలివితేటలున్నాయి
అవన్ని పురుషుడికి
తల్లిగా ప్రేయసిగా
స్త్రీ
చాటు కవిత్వం
-*శారదాప్రసాద్ *
చాటువులు కవి ఆశువుగా ఏదో ఒక సందర్భంలో చెప్పిన చక్కని పద్యాలు.చాటు పద్యాన్ని చెప్పేటప్పుడు కవి మిగిలిన కవితా విశేషాలు పెద్దగా పట్టించుకోడు. చాటు పద్యానికి కవితా వస్తువు ఏదైనా కావచ్చు.
"చాటు" అంటే ప్రియమైన మాట అని అర్ధం చెప్పుకోవచ్చు. చాటు పద్యం చెప్పేటప్పుడు దాన్ని ఎందుకు, ఏ సందర్భంలో చెప్పవలసి వచ్చిందో చెబితే కాని ఆ పద్యం యొక్క విశేషం తెలియదు."పరమేశా!గంగ విడువు పార్వతి చాలున్" అన్న చాటు పద్యంలో, పల్నాటి సీమలో దాహంతో ఉన్న శ్రీ నాధుడు ఆశువుగా ఆ పద్యాన్ని చెప్పాడు అని చెబితే గాని ఆ పద్యంలోని సొగసు తెలియదు. ఒక సారి శ్రీనాధ కవి దరిద్ర బాధ తట్టుకొనలేక, మిక్కిలి కష్టములు అనుభవించే వేళలలో తనను ఒక భోగపు దానిగా సృష్టించిన బాగుండేదని ఈ విధంగా వాపోయాడు--
కవితల్ సెప్పిన,బాడనేర్చిన వృధాకష్టంబే యీ భోగపుం
జవరాండ్రె కద భాగ్యశాలినులు పుంస్త్వంబేలపో పోచకా
సవరంగా సోగాసిచ్చి మేల్ యువతి
అన్నమయ్య శృంగార నీరాజనం
- టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య
చెలియమోము చూడరమ్మా
ఇది ఒక శృంగార సంకీర్తన. అన్నమయ్య, చెలులలో ఒకచెలికత్తెగా మారి అమ్మ అలమేలు
మంగమ్మ ముఖసౌందర్యం చూడమంటున్నాడు. అమ్మ బాహ్యప్రపంచంలో ఇక్కడ ఉన్నప్పటికీ ఆమె
చిత్తమంతా శ్రీవేంకటేశ్వరుని మీదనే అని సరదాగా వేళాకోళమాడుతూ
పరామర్శిస్తున్నాడు. ఆ విశేషాలు చూద్దాం.
కీర్తన:
పల్లవి: చెలియమోము చూడరమ్మా
చెలియమోహము నేఁడు చెలుల కగ్గలమాయ ॥పల్లవి॥
చ.1.చిత్త మాతని మీఁద చేయి చెలియ మీఁద
కొత్తెన గమనంబు కొన వేళ్ల మీఁద
తత్తరపుఁ దాపంబు తనువల్లి మీఁద
బిత్తరపుఁ గోపంబు ప్రియ సతుల మీఁద ॥చెలియ॥
చ.2.అలపులును సొలపులును అంగజుని మీఁద
తలపంత యెడ లేక దైవంబు మీఁద
పలుకులును బంతములు ప్రాణంబు మీఁద
తెలుపులును తెగువలును దీమసము మీద ॥చెలియ॥
చ.3.ఇంపు సొంపులు వేంకటేశ్వరుని మీఁద
గుంపైన చందురులు కుచయుగము మీఁద
కెంపుఁ గనుగవచూపు గిలిగింత మీఁద
దంపతుల పరిణతుల
:: కరోనా మేలు ::
-రచన : శ్రీధరరెడ్డి బిల్లా
రోడ్డు ప్రమాదాలతో
నిత్యము నెత్తురోడి రోదించే రోడ్లు,
కొన్ని రోజుల నుంచి
రంజుగా నిద్దరోతున్నాయి!
తరాల తరబడి తామసంతో
తలలు తెగనరుకుతున్న తాలిబాన్లు
తమకు తామే మూతులు మూసుకొని
తలుపులకు తాళాలేసుకున్నారు!
మానభంగాలను చూసీ చూసీ
ఆర్తనాదాలను వినీ వినీ, ఆపలేక ఓపలేక
మౌనంగా ఏడ్చిన పాతబంగాళాలు,
ఆనందంగా పిట్టగూళ్ళతో అలరుచున్నాయి!
తిరుపతి వెంకన్న దర్శనం
మరితమకెందుకు లేదని వగచిన మూగజీవాలు,
తిరుమల వీధుల్లో తిరుగాడుచూ
మరల మరల శ్రీవారిని దర్శించుకుంటున్నాయి!
బయటి తిండిని తిని , నిన్నటి మొన్నటి
వంటల్ని వాసన చూసి, వేడి చేసుకొని తిని,
అనారోగ్యంతో కునారిల్లే ఇంటిల్లిపాదీ,
వేడి వేడి కొత్త వంటల రుచులు ఆస్వాదిస్తున్నారు!
పీడించి పీడించి లంచాలను పీల్చగా,
శ్రమజీవుల చెమటతో తడిచిన నోట్ల
చమట వాసను పీల్చిపీల్చి వాసన చచ్చిన
ప్రభుత్వాఫీసులు పూలవాసన పీలుస్తున్నాయి!
క్షమించు శార్వరీ!
- తాటిపాముల మృత్యుంజయుడు
మనిషి జీవితాన్ని కాలకూటం కబళిస్తున్న వేళ
మనుగడయే ప్రశ్నార్థకంగా మిగులుతున్న వేళ
షడ్రుచుల్లో చేదు మాత్రమే జిహ్వకు తగులుతున్నది
కోకిల గానంలో కైకల నిషాదమే వినబడుతున్నది
ఎటునుండి మృత్యువు కాటేస్తుందోనన్న భయంతో
నాలోనికి నేనే కుదించుకొని శ్వాసను బిగపట్టేస్తే
కాలగమనాన్ని లెక్కించటానికి శూన్యమే మిగిలినప్పుడు
ఇక బాహ్యంలోని వసంతాన్ని ఏ గీతంతో ఆహ్వానించేది
పంచాంగంలో పూజ్యం ఎంత అని ఎలా తెలుసుకునేది
కరడుగట్టిన కరోనా భూతాన్ని సీసాలో బిగించిన వేళే
నవశకానికి నాందీ ప్రార్థన ఆలాపించేది
కొంగ్రొత్త ఉషోదయాన్ని 'శ్రీరామ 'తో ఆరంభించేది
ఆ శుభఘడియ కొరకు వేచిచూద్దాం, శార్వరీ!
అప్పటివరకు నన్ను పెద్ద మనసుతో క్షమించు!
రామాయణ సంగ్రహం ఏప్రిల్ 2020
యయాతి చరిత్ర
నహుషుడి కొడుకు యయాతి. యయాతికి ఇద్దరు భార్యలు. వాళ్లు దేవయాని, శర్మిష్ఠలు. దేవయాని కుమారుడు యదువు. శర్మిష్ఠ కుమారుడు పూరుడు. తండ్రికి చాలా ఇష్టుడు.
తండ్రి తనను సవతి తల్లి కొడుకు పూరిడిలాగా ఆదరించడం లేదని తన వైమనస్యం తన తల్లి వద్ద యదువు వెలిబుచ్చాడు. అప్పుడు దేవయాని కూడా బాధపడి తండ్రిని తలచుకొన్నది. శుక్రుడు (తండ్రి) వచ్చి యయాతిని నిరసించి తన కూతురును నిర్లక్ష్యం చేస్తున్నందుకు యయాతి వెంటనే జరాభారం వహించేటట్లు (ముసలివాడై పోయేట్లు) శపించాడు.
యయాతి చాలా పరితాపం పొందాడు. ''నాకింక విషయసుఖాలను అనుభవించాలన్న కోరిక తీరలేదు. నేను ముసలితనాన్ని భరించలేదు.'' అని తన పెద్దకుమారుడైన యదువును కొంతకాలం తన ముసలితనాన్ని తీసుకొని అతడి యవ్వనాన్ని తన కిమ్మని అర్థించాడు. అసలే తండ్రి పట్ల అసంతృప్తితో ఉన్న యదువు అందుకు ఒప్పుకోలేదు. అప్పుడు యయాతి పూరుణ్ణి అడిగాడు. పూరుడు వెంటనే ఒప్పుకున్నాడు. యయాత