Author: Sujanaranjani

శ్రీరామరాజ్యం

ధారావాహికలు
శ్రీరామరాజ్యం గూర్చిన ప్రశంసలు సర్వకాలాల్లో జనులు చెప్పుకున్నారు. ( ఇప్పటికీ చెప్పుకుంటూనే ఉన్నారు). యజ్ఞయాగాలు ఎప్పుడు నిర్వహించినా బంగారు సీతాదేవి విగ్రహాన్ని తనతోపాటు ఉంచుకొని ఆ పుణ్యకార్యాలు నిర్వర్తించాడు శ్రీరాముడు. శ్రీరామరాజ్వంలో అతివృష్టి, అనావృష్టులు ఉండేవికావు. పంటలు పుష్కలంగా పండేవి. భూమి సస్యశ్యామలంగా ఉంటూ వచ్చింది. ఆ తరువాత కొంతకాలానికి కౌసల్యాదేవి, సుమిత్రాదేవి, కైకేయీదేవి పరమ పదించారు. శ్రీరాముడూ, శ్రీరామసోదరులూ వారికి భక్తిప్రపత్తులతో పితృకర్మలు నిర్వర్తించారు. పదకొండువేల సంవత్సరాలు శ్రీరాముడు రాజ్యం చేసి ప్రజలను సుఖపెట్టాడు. భరతుడి మేనమామ యుధాజిత్తు శ్రీరాముడికి తన పురోహితుడు అయిన గార్గ్యుడితో రత్నరాశులు, శ్రేష్టమైన వేల సంఖ్యలో గుర్రాలు, వెలలేని ఆభరణాలు కానుకగా పంపించాడు. గార్గ్యుడు ఆంగిరసుడి పుత్రుడు. చాలాదూరం ఎదురు వెళ్ళి శ్రీరాముడు ఆ మహర్షిని గౌరవించి ప్రీతుణ

అద్దం

కవితా స్రవంతి
-రచన : శ్రీధరరెడ్డి బిల్లా -తేటగీతులు- ఉన్నదేదియో ఉన్నట్లు జూపెడితివి . అద్దమా! నీవెరుగవు అబద్దమంటె! రంగు లేపనములనద్ది రాసుకుంటె, ముసిముసిగ నవ్వుకుంటివా మూగసాక్షి ? స్కూళ్ళు, కాలేజిలకు వెళ్ళు కుర్రవాళ్ళు, పూసుకొచ్చిన అమ్మాయి ముఖము జూచి బుర్ర తిరిగి క్రిందపడిరి గిర్రుమంటు! నిలువుటద్దమా! నిజమేదొ నీకు తెలుసు! తండ్రి గళ్ళజేబుల నుంచి ధనము తీసి సుతుడు, ఫ్రెండ్సుతోటి సినిమా జూసి వచ్చి, పలవరించె హీరోయినందాల దలఁచి! వెక్కిరించితివా వాని వెఱ్ఱి జూచి? పెళ్లి కెళ్దామనుచు భర్త వేచియుండ అద్ద మెదుట కూర్చున్నది అతని భార్య! ఎంతసేపైన రాదయ్యె; ఏమి మాయ? అరిచిన మొగుడు సోఫాలొ జారగిల్లె! పెళ్లి జరుగు సమయమున కెళ్ళ లేక పెళ్లి జూడకక్షింతలు జల్లకుండ, “కూడు కోసమా?” యని భర్త కూత లేసె! పగలబడి నవ్వుచుంటివా మగని జూచి ! పరమ లోభిని కూడా అపార దాత వనుచు, పొగుడుచుందురు జనుల్, పనుల కొరకు! దుర్గుణములు మెం

జీవన ప్రశ్నావళి

కవితా స్రవంతి
-అర్చన కె కన్న తల్లి స్పర్శకి పరిచయమనేదవసరమా కురుస్తున్న మేఘానికి ఛత్రమొకటి అవసరమాx వెలుగుతున్న సూర్యునికి దీపమొకటి అవసరమా కదులుతున్న కాలానికి యుగములతో అవసరమా పచ్చటి బయలున్న పుడమికి ఆఛ్ఛాదనమవసరమా చక్కనైన చంద్రునిలో మచ్చలెతుకుటవసరమా హరి కాంచను, హృదయానికి హద్దులెన్న అవసరమా వేడుకొన హరుని కష్టసుఖాలనేవవసరమా భజియించగ భగవంతు సంకీర్తనలే అవసరమా నీ మదినే నివేదించ నైవేద్యం అవసరమా లోతెరుగని కడలికి తీరమొకటి అవసరమా మిణుకుమన్న తారల దూరమెన్న అవసరమా మెచ్చుకోలు వ్యక్తపరచ భాష ఒకటి అవసరమా మధువులొలుకు నాదానికి భావమొకటి అవసరమా స్వచ్ఛమైన క్షీరానికి గోవునెన్న అవసరమా అల్లుకున్న బంధాలకు హెచ్చుతగ్గులవసరమా తరచి తరచి మనసులలో మలినమెన్న అవసరమా సాయమడుగు చేతి, కులమతములెన్న అవసరమా ద్రవ్యానికి పేద గొప్ప భేదములెన్న అవసరమా మనుషులంత ఒక్కటైతె సరిహద్ధులన్నవవసరమా మతమన్న మత్తు వదిలి కులమన్న మన్ను

జీవన ప్రశ్నావళి

కవితా స్రవంతి
కన్న తల్లి స్పర్శకి పరిచయమనేదవసరమా కురుస్తున్న మేఘానికి ఛత్రమొకటి అవసరమా వెలుగుతున్న సూర్యునికి దీపమొకటి అవసరమా కదులుతున్న కాలానికి యుగములతో అవసరమా పచ్చటి బయలున్న పుడమికి ఆఛ్ఛాదనమవసరమా చక్కనైన చంద్రునిలో మచ్చలెతుకుటవసరమా హరి కాంచను, హృదయానికి హద్దులెన్న అవసరమా వేడుకొన హరుని కష్టసుఖాలనేవవసరమా భజియించగ భగవంతు సంకీర్తనలే అవసరమా నీ మదినే నివేదించ నైవేద్యం అవసరమా లోతెరుగని కడలికి తీరమొకటి అవసరమా మిణుకుమన్న తారల దూరమెన్న అవసరమా మెచ్చుకోలు వ్యక్తపరచ భాష ఒకటి అవసరమా మధువులొలుకు నాదానికి భావమొకటి అవసరమా స్వచ్ఛమైన క్షీరానికి గోవునెన్న అవసరమా అల్లుకున్న బంధాలకు హెచ్చుతగ్గులవసరమా తరచి తరచి మనసులలో మలినమెన్న అవసరమా సాయమడుగు చేతి, కులమతములెన్న అవసరమా ద్రవ్యానికి పేద గొప్ప భేదములెన్న అవసరమా మనుషులంత ఒక్కటైతె సరిహద్ధులన్నవవసరమా మతమన్న మత్తు వదిలి కులమన్న మన్ను కడిగి

విష్ణు మనోగతం

కథా భారతి
-సముద్రాల హరిక్రిష్ణ ఎందుకురా, కాని వరాలు ఇస్తారు, నువ్వూ, ఆ శివుడూనూ!! భూమ్మీద ఏ రాక్షసుడో తపస్సు చేయటం ఆలస్యం, ఇద్దరూ వాలిపోతారు, ఉన్న పళాన, వరాల సంచి వేసుకొని!! సరే, వెళ్తే వెళ్లారు! కాస్త ముందూ వెనకా ఆలోచించుకో నక్కరలేదు, ఆ సంచి విప్పేముందు! వాళ్లకేం పోయింది, ఇచ్చేవాడుంటే, ఏదైనా అడిగేస్తారు. ఆ హిరణ్య కశిపుడి కథ ఏమిట్రా, విరించీ, ఏమాలోచించి సరే నన్నావురా, వాడు అడిగిన అన్నింటికీ!! నువ్వు పుట్టించిన అయిదింట్లో దేనితో, దేనిలో కూడా చావకుండా, ఎటూ గాని వరం వాడడగటం, నువ్వు తధాస్తు అనటం! బాగుంది నాయనా, చాలా బాగుంది! ప్రహ్లాదుడు, పసి కూన నన్ని బాధల పడనిచ్చింది ఎందుకనుకున్నావ్?! ఆ వ్యవధిలో, ఆలోచించి, ఆలోచించి బుర్ర వేడెక్కిపోయిందంటే నమ్ము, నువ్వు ఇచ్చిన వరాన్ని దాటి, ఆ దైత్యుణ్ణి ఎట్లా అంతం చెయ్యాలా అని ఆలోచిస్తూ!! పాపం పసివాడు నలిగిపోయాడురా, ఈ లోపల! చివరకు ఎప్పుడో మధు కైట

చదువుల వెలుగులు

కథా భారతి
-G.S.S.కళ్యాణి "భారతీ! ఇదే మన ఇల్లు!", పాతగా ఉన్న ఒక చిన్న పెంకుటింటి చెక్కతలుపును తీసి లోపలికి అడుగు పెడుతూ అన్నాడు సత్యం. ఏ క్షణానైనా జారిపడేట్టు ఉన్న ఆ ఇంటి పెంకులవంక ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ తన బట్టలమూట చంకలో పెట్టుకుని ఆ ఇంట్లోకి ప్రవేశించింది కొత్తగా పెళ్ళై అప్పుడే కాపురానికి వచ్చిన భారతి! "నీకు తెలుసుగా భారతీ! నాది టెంపొరరీ ఉద్యోగం! నెలసరి ఆదాయం మనిద్దరివరకే సరిగ్గా సరిపోతుంది! మా పెద్దవాళ్ళు సంపాదించిన ఆస్తిపాస్తులేవీ నా దగ్గర లేవు. ఉన్నదాంట్లో సద్దుకుపోక తప్పదు మరి!", అన్నాడు సత్యం. భారతి సత్యం వంక చూసి చిరునవ్వు నవ్వింది. అప్పటికి సమయం రాత్రి ఎనిమిది గంటలు కావస్తూ ఉంది. దాదాపుగా ఖాళీగా ఉన్న అక్కడి వంటింట్లో ఒకటిరెండు గిన్నెలు, కొద్దిగా కూరలు మాత్రం ఉన్నాయి. వాటితోనే గబగబా వంట పూర్తి చేసి భోజనాలు వడ్డించింది భారతి. కడుపునిండా తృప్తిగా తిని వెంటనే నిద్రపోయాడు సత్యం. భారతికి ఎ

అన్నమయ్య శృంగార నీరాజనం

సారస్వతం
-టేకుమళ్ళ వెంకటప్పయ్య ఈకీర్తనలో అన్నమయ్య ఒక తమాషా పద్ధతిలో అమ్మవారి సొగసులను వర్ణిస్తాడు. అమ్మా నువ్వు సహజంగానే అందగత్తెవు. నీకు ఈ కృత్రిమ మెరుగులు పూతలు ఎందుకు అంటూ ఒక చెలికత్తెగా మారి ప్రశ్నిస్తాడు. చాలా మంది భాషా పండితులు ఆయన కీర్తనల్లో ఎన్నోచోట్ల దుష్టసమాసాలు ఉన్నట్టూ, వ్యాకరణ దోషాలున్నట్లు గమనించారు. ఒక విషయం మనవి చేయాలి. అన్నమయ్య సంస్కృతాంధ్రాలని ఔపోసన పట్టిన వాడు. ఆయన భాష చేతగాక, వ్యాకరణం తెలియక అలా రాయలేదు. చంధోబద్ధమైన శతకాలనేకం రాశాడు. కీర్తనల్లో ఆయన చెప్పాలనుకున్న భావానికి ఎక్కువ ప్రాధాన్యమిచ్చాడు అంతే! జానపదులను కూడా ఆకట్టుకోడానికి అనేక ప్రయోగాలు చేశాడు. కొన్ని కీర్తనలు పూర్తిగా పామరుల భాషలోనే ఉంటాయి. కొన్నేమో అచ్చతెలుగు పదాల్లో కనిపిస్తాయి. కొన్నేమో గ్రాంధికమైన సంస్కృతము మరియు తెలుగు భాషల్లో ఉంటాయి. మరికొన్నిట్లో అన్నిట్నీ కలిపి కలగాపులగంగా రాయడం. ఈవిధంగా అన్నమయ్య కీర్తనల్ని ఏ